حیث التفاتی

غلامحسین ابراهیمی دینانی

حیث التفاتی Intentionality

آنچه ادموند هوسرل(Husserl,Edmund-1859-1938) آن را تحت عنوان «حیث التفاتی و قصد» مطرح کرده با آنچه حکمای اسلامی در باب علم و آگاهی ابراز می‌دارند بسیار نزدیک است. این فیلسوف آلمانی اصطلاح «حیث التفاتی و قصد» را از برنتاو(Brentano,franz-1838-1917)گرفته و او نیز در به کار بردن این اصطلاح تحت تأثیر فلاسفه قرون‌وسطی بوده است . اکنون اگر توجه داشته باشیم که اندیشمندان قرون‌وسطای مسیحی با آثار فلاسفه‌ی بزرگ اسلامی آشنایی داشته‌اند به‌روشنی معلوم می‌شود که ادموند هوسرل به‌طور غیرمستقیم به طرز تفکر فیلسوفان مسلمان نزدیک بوده است.

(دفتر عقل و آیت عشق صفحه 74)

عبدالرزاق کاشانی می‌گوید : موقف ، مقام وقفه را تشکیل می‌دهد که درواقع نوعی درنگ میان دو مقام دیگر شناخته می‌شود  ... این مرحله یک مرحله‌ی بسیار مهم و ظریفی است که عارف در آن لحظه باید آن را درک کند.

(دفتر عقل و آیت عشق صفحه 273)

تفاوت میان مقصود بالذات و معلوم بالذات نشان می‌دهد که علم، در گوهر و ماهیت خود یک «حیث التفاتی» است که همواره به چیزی اشاره دارد.

(دفتر عقل و آیت عشق صفحه 67)

(دفتر عقل و آیت عشق،جلد سوم، غلامحسین ابراهیمی دینانی،تهران:انتشارات طرح نو چاپ دوم 1389)

یزدانپناه عسکری

حیث التفاتی : شما باید قصدِ توجه کردن به چیزی را بکنید تا از آن آگاه شوید و ملتفت آن بشوید پس اگر از چیزی ملتفت (آگاه) هستید ، به خاطر حیث (التفاتتان) به آن چیز است و درواقع قصدِ فهم ذاتِ آن چیز را کرده‌اید و درنتیجه آن چیز به‌صورت معلوم بالعرض بر شما آشکارشده و شما از آن آگاه گشته‌اید. درواقع شما با توجه به حیث التفاتی مقصود بالذات می‌کنی و آن چیز معلوم بالعرض می‌شود .

توجه : موجود مُدرک الزاماً به یک مقصود با لذات یا موجودی برای ادراک احتیاج ندارد و حتی اگر هیچ‌چیز در مسیر ادراک او قرار نگیرد بازهم آگاه و زنده است و حیث التفاتی فقط بیانگر ادراک اشیاء مختلف به تفکیک است و توانایی توضیح ماهیت ادراک را ندارد . توجه کنید که باید بین آگاهی و دقّت و تمرکز دقّت افتراق قائل شد . (نیروانا با حیث التفاتی توضیح داده نمی‌شود). حیث التفاتی تمرکز دقّت اوّل و یا آگاهی بر یک‌چیز است . بنابراین حتماً فاعل حیث التفاتی که همان عالِم است نیاز به یک مفعول برای حیث التفاتی‌اش دارد که آن مفعول همان معلوم است .

عالم = انسان = فاعل

معلوم = مورچه = مفعول

روند ادراک مورچه توسط انسان همان حیث التفاتی است. مورچه برای انسان مقصود بالذات . شکل مورچه برای انسان معلوم بالعرض.

در روند معلوم بالعرض ، سطح آگاهی و ... دخیل است .

سؤال – آیا می‌شود حیث التفاتی نداشت ؟

جواب : ازنظر معرفتی بله و ازنظر فلاسفه نه .

حتی در مواردی که معلومی جهت متمرکز کردن حیث التفاتی‌مان به آن وجود نداشته باشد ، ما به دلیل زنده‌بودن مُدرک هستیم و حیث التفاتی داریم حال اگر هدفی در دسترس حیث التفاتی‌مان قرار نگیرد مانند (نیروانا) یا (خلأ بین دو باند بزرگ) (خطوط موازی parallel lines) حیث التفاتی‌مان به‌صورت سرگردان به حال تعلیق باقی می‌ماند ، مانند فایلی که باز نمی‌شود.

حیث التفاتی

دانلود تصویر

 

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا

 

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا

 

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا

دانلود تصویر

وَ النَّجْمِ إِذا هَوى

وَ النَّجْمِ إِذا هَوى

 

وَ النَّجْمِ إِذا هَوى

دانلود تصویر

 

 

خاک فراموشی

خاک فراموشی

دانلود

 

وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ

در شب تردید من ، برگ نگاه _  می‌روی با موج خاموشی کجا؟
ریشه‌ام از هوشیاری خورده آب _ من کجا، خاک فراموشی کجا.

دور بود از سبزه‌زار رنگ‌ها _ زورق بستر فراز موج خواب.
پرتویی آیینه را لبریز کرد _ طرح من آلوده شد با آفتاب.

اندهی خم شد فراز شط نور _ چشم من در آب می‌بیند مرا.
سایه ترسی به ره لغزید و رفت _ جویباری خواب می‌بیند مرا.

در نسیم لغزشی رفتم به راه _ راه، نقش پای من از یاد برد.
سرگذشت من به لب‌ها ره نیافت _ ریگ بادآورده‌ای را باد برد.

 

قرآن کریم، انعام 60

هشت كتاب ، سهراب سپهری – تهران : انتشارات طهوری 1385- روزنه‌ای به رنگ - ص 156 - YPA

برگ نگاه

برگ نگاه

دانلود

هرآن شمعی که ایزد بر فروزد

هرآن شمعی که ایزد بر فروزد

دانلود

مظاهر روح

مظاهر روح

دانلود

آتش نیاز

آتش نیاز

دانلود

هرمنو تیک ادراک

هرمنوتیک ادراک

دانلود تصویر

انتصاب بیگانه - فرآیند

انتصاب بیگانه - فرآیند

دانلود

انتصاب بیگانه

انتصاب بیگانه

دانلود تصویر

مقایسه‌ی کاربردهای عملی مولانا و میرداماد نسبت به حکمت یمانی

دانلود مقاله

مقایسه‌ی کاربردهای عملی مولانا و میرداماد نسبت به حکمت یمانی

فهرست الفبایی اسامی سوره های قرآن کریم

دانلود

فهرست الفبایی اسامی سوره های قرآن کریم

 

 

فهرست الفبایی اسامی سوره های قرآن  کریم

آل عمران3 – ابراهیم14 – احزاب33 – احقاف46 – اخلاص112--– اسراء17(بنی اسرائیل) - اعراف۷ – اعلی87 – انبیاء21 – انسان(دهر)76 – انشراح94 – انشقاق84 – انعام6 – انفال8 – انفطار82 – بروج85 – بقره2 – بلد90 – بینه98 –   بنی اسرائیل17(اسراء) - تحریم66 – تغابن64 – تکاثر102 – تکویر81 – توبه9 – تین95 – جاثیه45 – جمعه62 – جن72 – الحاقه69 – حج22 – حجر15 – حجرات49 – حدید57 – حشر59--– دخان44 – دهر(انسان)76 – ذاریات51 – رحمن55 – رعد13 – روم30 – زخرف43 – زلزال99(الزلزلة) – زمر39 – سبأ34--– سجده32 – شعراء26 – شمس91 – شوری42 – ص38 – صافات37 – صف61 – ضحی93 – طارق86 – طلاق65--– طور52 – طه20 – عادیات100- عبس80 – عصر103 – علق96 – عنکبوت29 – غاشیه88 - غافر۶۲ – فاتحه1 – فاطر35 – فتح48 – فجر89 – فرقان25 – فصلت41 – فلق113 – فیل105 - فیل۷۴ – ق50 – قارعة101 – قریش106--– قدر97 – قصص28 – قلم68 – قمر54 – قیامة75 – کافرون109 – کوثر108 – کهف18 – لقمان31 – لهب111 – لیل92 – ماعون107 – مائده5 – مجادله58 – محمد47 – مدثر74 – مرسلات77 – مریم19 – مزمل73 – مسد۹۳ – مطففین83 – معارج70 – ملک67 – ممتحنه60 – منافقون63 – مؤمنون40 – نازعات79 – ناس114 – نبأ78 – نجم53 – نحل16 – نساء4 – نصر110 – نمل27 – نوح71 – نور24 – واقعه56 – همزه104 – هود11 – یس36 – یوسف12– یونس10

YPA

حرز و شفا

دانلود 

حرز و شفا

اسرارالتوحيد فی مقامات الشيخ ابی سعيد تأليف محمد بن منور ابی سعد بن ابی طاهر بن ابی سعيد ميهنی ،بخش اول

مقدمه ، تصحيح و تعليقات  دكتر محمدرضا شفيعی كدكنی – تهران : انتشارات آگاه 1385 – ص 275- YPA

هرمنوتیک ادراک

چشم ها را باید شست ، جور دیگر باید دید . / واژه ها را باید شست .

واژه باید خود باد ، واژه باید خود باران باش.

[وقتی اسطوره انسان شد فراموش کرد که اسطوره بوده است و دیدنش (seeing) شد، نگاه و معترف به چیزی نبودن.Silent knowledge ]

هرمنوتیک ادراک, سهراب سپهری, انسان, اسطوره

هشت کتاب ، سهراب سپهری – تهران : انتشارات طهوری 1385

سیگاری کنج لب اسطوره ،شهر بند انگشتی ها،عزیز آقایانی

45:321 - 45:291 - 40+1/20+24 - 10+9/50+17

 

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبان‏

دانلود تصویر آیه

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبان‏

لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ‏ خَبالًا

دانلود تصویر

لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ‏ خَبالًا