حس آمیزی (عرفان)
Yazdanpanah Askari - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
عرفاً به دلیل دست یافتن به تغییرات سطح آگاهی و رسیدنِ به اشراق، تجارب مختلفی از ادراک را که به وضوح حاوی حس آمیزی (به انگلیسی: Synesthesia) می‌باشد بیان می‌نمایند[۱]
در عرفان و در مرحله ای از معرفت ادراکات و شنیدن، گفتن، دیدن یکی می‌شوند. این که چگونه ادراکات نفسانی (شنیدن، دیدن و گفتن و…) در مرحله‌ای از معرفت نفس امتزاج حاصل و یکسان عمل می‌کنند و گاه به جای یکدیگر به کار می‌روند در آثار و احوال بعضی از عرفاً و حکمای متأله و به طرق مختلف مطرح شده است.از آن‌جمله در تائیه ابن فارض که در ابیات گوناگون گزارشی از آن حالات عجیب و لحظه‌های غریب و نادری که حاصل تجربه شخصی اوست، به دست داده و چگونگی و کیفیت حصول چنین حالتی را به تفصیل تمام بیان کرده‌است.[۲]
پس به سبب این اتحاد چشم من سخن می‌گوید و با معشوق خود مناجات می‌کند و زبانم مشاهده جمال می‌کند و سخن می‌گوید، نیز از من گوش و دستم اصغاء می‌کند هر آن سخن گفتن گوشم را، و گوشم چشم شده‌است و کار او را می‌کند تا هرچه پیدا شود از الوان و هیئات، گوشم آن را دریابد و چشمم نیز گوش شده‌است تا هر غنایی که مردم می‌کنند و اصواتی که از ایشان صادر گردد، چشم من شنوایی ظاهر کند و گوش نهد و آن را دریابد به گوش بیننده خود می‌شنوم و به چشم شنونده خود مشاهده می‌کنم و می‌شنوم. آنچه گذشت با حدیث قرب فرایض یا قرب نوافل که مورد استناد عرفاً است بی ارتباط نیست. [۳]
نمونه‌های دیگر حس آمیزی را، آرتور آربری مترجم قرآن به زبان انگلیسی به دست داده است. [۴]
تجربه‌های عرفانی در نزد عرفاً و حکیمان متأله اسلامی رایج و مسبوق به سابقه است و از نمونه‌ها و مصادیق آن میرداماد است که در کتاب الرواشح المساویه متذکر مستخلص و آزاد شدن از قید شبکه احساس می‌شود:[۵][۶][۷]
منابع
- ↑ جغتایی، محمدتقی؛ ویکتوریا الهیاری، انوار فیض الهی و حس آمیزی از نگاه مولانا، تازه‌های علوم اعصاب، فصلنامه مقاله‌های علمی، پاییز ۱۳۹۴، شماره ۵۱، صفحهٔ 3
- ↑ محمدرضا شفیعی کدکنی، صور خیال در شعر، صص ۲۷۱–۲۸۶.
- ↑ سعید الدین فرقانی، مشارق الدراری(شرح تائیه ابن‌فارض)به کوشش سید جلال‌الدین آشتیانی، ص.۶۱۶؛ ۶۱۲-۶۲۱
- ↑ آربری، قرآن مترجم انگلیسی، ج.دوم، صص ۱۶-۱۲
- ↑ میرداماد، کتاب قبسات، به اهتمام مهدی محقق ص ۹۲، ۹۹
- ↑ عبد الحسین زرین‌کوب، سر نی، چاپ اول، علمی، تهران، ۱۳۶۴ ص. ۷۸۰–۷۸۲.
- ↑ وحدت قوا در اشعار مولانا (شرح بیتی از مثنوی)، مباشری، محبوبه، علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، زمستان ۱۳۸۲ و بهار ۱۳۸۳، شماره ۴۸ و ۴۹ (علمی-پژوهشی) از ۱۸۱ تا ۲۱۲
+ نوشته شده در دوشنبه چهارم اسفند ۱۳۹۹ ساعت 20:41 توسط یزدانپناه
|
